Gemau Paralympaidd Haf PARIS 2024
Gemau Paralympaidd Haf PARIS 2024
David Smith 5 v 2 Jose Oliveira 
Prydain Fawr 76 v 55 Almaen 
Maksym Chudziki ac Igor Miszal 3 v 2 Aaron McKibbin a Joshua Stacey Joshua Stacey a Bly Twombey 3 v 1 Kayode Alabi a Faith Obazuaye 
Joshua Stacey a Bly Twombey 3 v 0 Patryk Chojnowski a Katarzyna Marszal Paul Karabardak a Billy Shilton 3 v 0 Kevin Dourbecker a Stephane Messi 
Yeongjin Jang a Sung Joo Park 3 v 0 Rob Davies a Tom Matthews Yeongjin Jang a Sung Joo Park 3 v 0 Rob Davies a Tom Matthews Tom Matthews a Megan Shackleton 3 v 1 Jessy Chen a Daniela di Toro 
Tom Matthews a Megan Shackleton 0 v 3 Thomas Brüchle a Sandra Mikolaschek 
Shuai Zhao a Jingdian Mao 3 v 0 Joshua Stacey a Bly Twombey Beth Munro 16 v 20 Yinan Yao Beth Munro 2 v 10 Lisa Kjaer 
Paul Karabardak a Billy Shilton 3 v 1 Paulo Salmin ac Israel Stroh 
Rungroj Thainiyom / Phisit Wangphonphathanasiri 3 v 0 Paul Karabardak / Billy Shilton 
Canada 55 v 88 Prydain Fawr David Smith 4 v 1 Daniel Perez 
Idrissa Keita 4 v 16 Matt Bush 
Hamed Haghshenas 13 v 26 Matt Bush Matt Bush 5 v 0 Aliaskhab Ramazanov 
Kseniya Markitantova 141 v 142 Jodie Grinham Jane Karla Gogel 141 v 143 Jodie Grinham 
Öznur Cüre Girdi 145 v 143 Jodie Grinham Jodie Grinham 142 v 141 Phoebe Paterson Pine David Smith 6 v 1 David Kral 
Sungjoon Jung 4 v 3 David Smith Peter Rosenmeier 3 v 0 Paul Karabardak Awstralia 141 v 150 Prydain Fawr 
Yr Eidal 149 v 156 Prydain Fawr Gweriniaeth Islamaidd Iran 151 v 155 Prydain Fawr Ffrainc 50 v 85 Prydain Fawr Joshua Stacey 3 v 1 Lev Katz 
Gweriniaeth Pobl Tsieina 13 v 1 Prydain Fawr Prydain Fawr 5 v 4 Portiwgal 
Nataliia Morkvych 15 v 7 Gemma Collis Carminha Oliveira 0 v 15 Gemma Collis 
Chui Yee Yu 9 v 15 Gemma Collis Gemma Collis 10 v 15 Brianna Vide Rob Davies 3 v 2 Hakjin Kim Prydain Fawr 84 v 64 Awstralia 
Yunier Fernandez 3 v 1 Tom Matthews 
Indonesia 7 v 7 Prydain Fawr Joshua Stacey 0 v 3 Lin Ma 
Endre Major 1 v 3 Rob Davies Prydain Fawr 71 v 43 yr Almaen Gemma Collis 15 v 12 Zsuzsanna Krajkyak Gemma Collis 7 v 15 Amarilla Veres Gemma Collis 7 v 15 Yenheniia Breus Yunier Fernandez 3 v 0 Rob Davies
Prydain Fawr 69 v 73 Unol Daleithiau America 
Rhwng nawr a dechrau’r Gemau Paralympaidd, byddwn yn rhannu cyfweliadau unigryw gyda’n Paralympiaid o Gymru:
Darganfyddwch mwy am yr athletwyr o Gymru a fydd yn cynrychioli ParalympicsGB ym Mharis yr haf hwn:
Ganed Jodie yn Hwlffordd ac astudiodd y gyfraith cyn canolbwyntio ar ddod yn athletwr elitaidd gyda llwyddiant aruthrol, gan ei bod wedi ennill medal arian Paralympaidd, mae’n Pencampwr y Byd ac yn enillydd medal Ewropeaidd.
Mae gan Jodie gyflwr o'r enw brachysyndactyly ac mae ganddi fraich chwith fyrrach, ysgwydd chwith heb ei datblygu'n ddigonol, dim bysedd a hanner bawd ar ei llaw chwith. Pan ddechreuodd saethyddiaeth yn 2008, bu’n gweithio gyda’i thad i ddatblygu ffordd o afael yn y bwa.
Cafodd Jodie ei dewis gyntaf ar gyfer tîm saethyddiaeth Prydain Fawr yn 2014 a gorffen yn seithfed ym Mhencampwriaethau Para-saethyddiaeth y Byd yn yr Almaen yn 2015. Cystadlodd yng nghystadleuaeth agored compownd unigol a tîm yng Ngemau Paralympaidd 2016 yn Rio, gan gyrraedd rownd yr wyth olaf yn y digwyddiad unigol. Yn y gystadleuaeth tîm cymysg gorffennodd Jodie a'i phartner John Stubbs y rownd ragbrofol, yn bumed allan o 10 tîm. Ar ôl curo’r Eidal yn rownd yr wyth olaf a De Corea yn y rownd gynderfynol, collon nhw 151-143 yn y rownd derfynol i ddeuawd Tsieineaidd Zhou Jiamin ac Ai Xinliang – gyda medal arian yn gamp aruthrol.
Yn gynharach eleni cymerodd Jodie deitl agored unigol y merched yng Nghwpan Para Ewrop, yn ogystal â medal arian agored yn y dyblau gyda Phoebe Paterson Pine. Enillodd hi a Phoebe hefyd fedal efydd y dyblau agored ym Mhencampwriaethau Para Ewrop. Mae Jodie yn mynd i Baris yn safle 11 yn y byd yng nghategori agored menywod
Mae Aled Sion Davies OBE yn mynd i’w bedwerydd Gemau Paralympaidd fel pencampwr Paralympaidd y Byd, y Gymanwlad ac Ewrop – ac ar lefel aruthrol hefyd, ar ôl ennill ei chweched teitl yn olynol (a’r 10fed i gyd) ym Mhencampwriaeth Para Athletau’r Byd yn Japan ym mis Mai.
Yn ddi-gwestiwn o ran taflu, Aled yw’r athletwr i’w guro!
O deulu chwaraeon, roedd Aled yn hoff iawn o chwaraeon o oedran ifanc. Cynrychiolodd Gymru mewn nofio pan oedd yn blentyn ac yn 2005 cafodd wahoddiad gan Chwaraeon Anabledd Cymru i roi cynnig ar wahanol chwaraeon Paralympaidd a chodi siot a disgen am y tro cyntaf. Gosododd Aled ar daith ryfeddol o ymroddiad, gwaith caled a llwyddiant. Symud ei record byd ymlaen o 14.44m i 17.52m a 47.85m i 56.21m yn y siot a'r disgen yn y drefn honno. Ar hyn o bryd mae'n ddiguro ym mhob twrnamaint mawr dros y 10 mlynedd diwethaf.
Enillodd Aled SAS: Who Dares Wins yn 2021 ac fe’i penodwyd OBE yn rhestr Anrhydeddau’r Flwyddyn Newydd 2022 am wasanaethau i athletau.
Mae Hollie Arnold yn mynd i'w phumed Gemau Paralympaidd ar ffurf syfrdanol, ar ôl ennill ei chweched teitl byd yn olynol yn y waywffon F46 ym Mhencampwriaethau Para-athletau'r Byd yn Kobe, Japan.
Taflodd Hollie’r waywffon am y tro cyntaf ar ddiwrnod gyntaf digwyddiad athletau o’r enw ‘Star Track yn 2006’, ac mae’n cofio bod y waywffon “yn ymddangos fel petai’n teithio’n eithaf pell”.
Ychydig a wyddai ar y pryd bydd y foment yn newid ei bywyd!
Dim ond tair blynedd yn ddiweddarach, Hollie yn 14 oed a 74 diwrnod, oedd yr athletwr maes ieuengaf erioed i gystadlu yn y Gemau Paralympaidd. Taflodd pellter personol orau a gorffen ychydig y tu allan i'r 10 uchaf mewn categori cymysg yn Beijing. Yn fwy arwyddocaol, yng Ngemau 2008 syrthiodd Hollie mewn cariad â'r waywffon, ac o'r eiliad honno ymlaen mae hi wedi ymroi i fod yn brif athletwr y byd yng nghategori F46 gwaywffon.
Yn fuan ar ôl i’w theulu symud i Gymru i ganiatáu i Hollie fynychu Coleg Ystrad Mynach er mwyn elwa ar y rhaglenni a’r cyfleusterau hyfforddi o safon fyd-eang ym Mhrifysgol Met Caerdydd.
Ac fe weithiodd yr hyfforddiant, oherwydd yn 2010 enillodd Hollie arian ym Mhencampwriaeth Iau y Byd IWAS ac aur yn yr un twrnamaint flwyddyn yn ddiweddarach.
Enillodd Hollie ei theitl byd cyntaf yn Lyon yn 2013, aur yn y Gemau Paralympaidd yn Rio yn 2016 (gyda thafliad i dorri record y byd) a daeth yn bencampwr Ewropeaidd a Gemau’r Gymanwlad yn 2018 – gan dorri record y byd eto ar yr Arfordir Aur.
Fe wnaeth y rhediad o lwyddiant eithriadol wneud Hollie y taflwr gwaywffon cyntaf i ddal pob un o'r pedwar prif deitl yn yr un cylch pedair blynedd Paralympaidd/Olympaidd.
I gydnabod ei llwyddiannau chwaraeon ysbrydoledig, dyfarnwyd MBE i Hollie yn Anrhydeddau’r Flwyddyn Newydd 2017, ac yn 2020 ymddangosodd ar ITV I’m a Celebrity…Get Me Out of Here!
Wnaeth cael parlys yr ymennydd ddim atal Olivia ‘Livvy’ Breen rhag gwneud popeth wnaeth ei gefeilliaid anturus Daniel pan oedd hi’n fach, ac mae ei phenderfyniad anhygoel a’i hysbryd heintus yn golygu nad yw’n ei hatal rhag gwneud dim byd nawr.
Ac mae hynny’n cynnwys ennill aur mewn dwy Gem Gymanwlad mewn dwy gamp wahanol a dod yn bencampwr y Byd ac Ewrop.
Ar ôl bod ag angerdd am chwaraeon erioed, dechreuodd gyrfa trac a maes rhyngwladol Livvy pan gafodd ei dosbarthu fel athletwraig T38 yn 2012.
Yr un flwyddyn cafodd ei dewis ar gyfer y Gemau Paralympaidd yn Llundain (ail aelod ieuengaf y garfan), lle gorffennodd yn bumed yn y T38 100m, wythfed yn y T38 200m a rhedeg i helpu sicrhau efydd yn y Ras gyfnewid 4 x 100m (ochr yn ochr â chyd-chwaraewyr Jenny McLoughlin, Bethy Woodward a Katrina Hart).
Dilynodd mwy o lwyddiant rhyngwladol – gan gynnwys ennill arian (T35-38 100m) ac efydd (T38 100m) ym Mhencampwriaethau Ewropeaidd IPC 2014 yn Abertawe, arian (cyfnewid 4 x 100m) yng Ngemau’r Gymanwlad 2014 yn Glasgow, aur (4 x 100m ras gyfnewid) ym Mhencampwriaethau Byd IPC 2015 yn Doha ac aur (T35-38 100m) ym Mhencampwriaethau Ewropeaidd IPC 2016 yn Grosseto, yr Eidal - cyn cystadlu yn y Gemau Paralympaidd yn Rio yn 2016 a dod yn bencampwr Naid Hir y byd T38 yn Llundain yn 2017 .
Er gwaethaf datblygu tendinitis yn ei phen-glin dde, enillodd Livvy aur (Naid Hir T38) ac efydd (T38 100m) yng Ngemau'r Gymanwlad 2018 yn Awstralia ac efydd (T38 100m) ym Mhencampwriaethau Ewropeaidd WPA yn Berlin.
Aeth Livvy ymlaen i ennill efydd (Naid Hir T38) ym Mhencampwriaethau Ewropeaidd WPA 2021 yng Ngwlad Pwyl ond fe fethodd ar fedal yn sbrint T38 100m o ddim ond dau ganfed o eiliad, gan osod amser PB o 13.01.
Yn fwy diweddar mae Livvy wedi ennill efydd (T38 100m) yn y Gemau Paralympaidd yn Tokyo a daeth yn bencampwr y Gymanwlad am yr eildro drwy ennill aur yn Birmingham.
Cyflwynwyd gwobr Athletwr Benywaidd y Flwyddyn Chwaraeon Anabledd Cymru i Livvy yn 2017 a chafodd ei henwi’n Bersonoliaeth Chwaraeon y Flwyddyn BBC Cymru Wales ar gyfer 2022.
Paris fydd pedwerydd ymddangosiad Livvy yn y Gemau Paralympaidd.
Mae Sabrina yn mynd i’w hail Gemau Paralympaidd yn syth ar ôl ennill ei thrydedd deitl byd yn olynol yn y F20 Shot Put a hefyd yn torri record y byd gyda tafliad o 14.73m.
Dechreuodd Sabrina ei thaith chwaraeon yn 11 oed pan ymunodd â chlwb athletau yng Ngogledd Cymru a dechreuodd gystadlu mewn twrnameintiau lleol yn 2008.
Roedd ei daith drwy’r llwybr perfformiad yn gyflym. Yn 2014 enillodd fedal aur yng Ngemau Ysgolion Paralympaidd Brasil yn São Paulo a chymerodd ran yn ei Grand Prix IPC cyntaf yn Grosseto, yr Eidal.
Y flwyddyn ganlynol dewiswyd Sabrina ar gyfer Tîm Prydain Fawr a gorffennodd yn bedwerydd ym Mhencampwriaethau Athletau’r Byd IPC yn Doha – canlyniad a ailadroddodd yn Grosseto yn 2016.
Enillodd Sabrina efydd ar ei ymddangosiad cyntaf yn y Gemau Paralympaidd yn Rio yn 2016, cyn dod yn bencampwraig Ewropeaidd yn 2018 ac yn bencampwraig y Byd am y tro cyntaf yn 2019.
Erbyn hyn roedd Sabrina yn taflu yn agos iawn at y marc 14-metr –roedd ei thafliad Pencampwriaeth y Byd yn Dubai yn 13.91 medr. Cyflawnodd y tirnod 14 metr ym Mhencampwriaethau Para Athletau’r Byd 2023 ym Mharis gyda thafliad o 14.01m – pellter a chwalodd yn ddiweddar ym Mhencampwriaethau Para Athletau’r Byd 2024 yn Japan!
I ymlacio, mae Sabrina yn mwynhau celf 3D creadigol, pobi a threulio amser gyda'i chi Sparky.
Chwaraeodd Funmi Pêl-fasged i’r Archers Caerdydd ac yn 2019 (16 oed) cynrychiolodd Gymru ym Mhencampwriaethau Ewropeaidd dan 18 ym Moldova, lle cafodd ei chydnabod fel un o’r All-Star Five – un o’r pum chwaraewr gorau yn y twrnamaint cyfan.
Mynegodd timau Ewropeaidd ddiddordeb mewn ei harwyddo ac agorodd cyfleoedd ysgoloriaeth coleg yn America. Gyda gyrfa bêl-fasged broffesiynol ar y gweill, penderfynodd Funmi ei bod yn amser cael llawdriniaeth arferol i drwsio problemau efo’i phen-gliniau.
Ond ni aeth y feddygfa - chwe mis ar ôl serennu ym Moldova - fel y cynlluniwyd. Er gwaethaf pum llawdriniaeth yn ystod pythefnos i'w gywiro, cafodd ei gadael wedi'i pharlysu yn ei choes dde o'i phen-glin i lawr.
Parhaodd ei ffydd a’i chariad at chwaraeon, a phan gyflwynwyd Funmi i’r diweddar Anthony Hughes MBE, ffigwr allweddol yn natblygiad Para sport yng Nghymru, dechreuodd gyrfa newydd ym myd athletau.
Ar ei ymddangosiad cyntaf ym Mhencampwriaethau’r Byd ym Mharis yn 2023, fe fethodd Funmi ar fedal F64 a gorffen yn chweched yn y ddisgen F64.
Ar ôl ennill aur yn y ddisgen F38 yn gynharach eleni ym Mhencampwriaethau dan 20 Athletau Lloegr yn Birmingham, bydd Funmi yn gwneud ei ymddangosiad cyntaf yn y Gemau Paralympaidd ym Mharis.
Ymunodd Harrison â phara-athletau yn 2017, dwy flynedd ar ôl anaf i’w goes tra’n chwarae rygbi i Glwb Rygbi Abertawe a’i gadawodd heb unrhyw deimlad o dan ei ben-glin dde.
Roedd yn gyn chwaraewr rhyngwladol dan 18 Cymru a chwaraewr datblygu gyda’r Gweilch ac wedi mwynhau llwyddiant syfrdanol i’r brig ers hynny.
Gosododd Harrison “ar ddamwain” record byd newydd o 15.73 metr yn yr F44 yn Grand Prix Para Athletau’r Byd 2019 yn Grosseto, yr Eidal - yna, gan daflu’r ddisgen, enillodd efydd gyda PB 54.85 metr ar ei ymddangosiad cyntaf ym Mhencampwriaeth Ewropeaidd WPA yn Bydgoszcz , Gwlad Pwyl yn 2021.
Fe wnaeth y chwaraewr 28 oed o’r Mwmbwls ei ymddangosiad cyntaf yng Ngemau’r Gymanwlad yn Birmingham yn 2022, gan ennill efydd yn y ddisgen F42-44.
Enillodd Harrison ei fedal Pencampwriaeth Byd gyntaf o’i yrfa yn gynharach eleni gydag efydd yn y ddisgen F64 yn Kobe, Japan – gyda thafliad olaf o 52.48 metr yn mynd ag ef i’r safle ennill medalau.
Nawr bydd Harrison yn gwneud ei ymddangosiad cyntaf yn y Gemau Paralympaidd ym Mharis, ar ôl methu â chystadlu yn Tokyo oherwydd anaf i'w bigwrn.
David yw’r chwaraewr boccia mwyaf llwyddiannus Prydain erioed, ar ôl ennill pum medal o bedwar gemau Paralympaidd – a gan ei fod yn addo ymddangos unwaith eto gyda’i steil gwallt coch, gwyn a glas mohawk thema Paralympaidd sydd bellach yn draddodiadol iddo, bydd sicr yn un o’r athletwyr mwyaf adnabyddus ym Mharis!
Cafodd David ddiagnosis o barlys yr ymennydd pan oedd yn fabi. Chwaraeodd Boccia am y tro cyntaf pan oedd yn 6 mlwydd oed ac yna cystadlodd efo ysgol mewn twrnamaint gemau iau cenedlaethol yn Stoke Mandeville.
Chwaraeodd hoci cadair olwyn, pêl-droed cadair olwyn, cystadlodd mewn para-athletau ac roedd yn ddrymiwr brwd, ond yn boccia y llwyddodd i ffynnu.
Yn 14 oed daeth yn Bencampwr Boccia ieuengaf erioed ym Mhrydain, gan guro capten Prydain Fawr ar y pryd yn 2003.
Gwnaeth David ei ymddangosiad rhyngwladol mawr ym Mhencampwriaethau Ewrop 2005, gan ennill y fedal arian yn Porto.
Yna, yn 18 oed, daeth yn bencampwr byd dwbl ar ôl ennill y fedal aur ym Mhencampwriaethau'r Byd 2007 yn Vancouver, ac yna aur yn nigwyddiad Tîm BC1/2.
Yng Ngemau Paralympaidd 2008 yn Beijing, enillodd David y fedal aur yng nghystadleuaeth Tîm BC1/2.
Ar ôl dychwelyd i'r DU, astudiodd David Beirianneg Awyrofod ym Mhrifysgol Abertawe. Mae wedi byw yn Abertawe ers hynny ac mae'n mwynhau'r gefnogaeth chwaraeon a'r cyfleusterau hyfforddi gwych sydd ar gael yno.
Ar ôl ennill yr aur unigol ym Mhencampwriaethau Ewropeaidd 2009 ym Mhortiwgal ac efydd gyda’i dim ym Mhencampwriaethau’r Byd 2011 ym Melffast fe arweinodd hyn David gystadlu yng ngemau Paralympaidd 2012 yn Llundain – lle enillodd fedal arian yn yr BC1 Unigol mewn gêm llawn dyndra gyda’i wrthwynebydd Pattaya Tadtong lle sicrhaodd efydd yng nghystadleuaeth Tîm BC1/2.
Dilynodd yr aur unigol a thîm ym Mhencampwriaethau Ewropeaidd 2013 ym Mhortiwgal, hefyd aur unigol ac efydd tîm ym Mhencampwriaethau’r Byd 2014 yn Beijing ac aur tîm ym Mhencampwriaethau Ewrop yn Guildford – cyn i David ennill aur gyda buddugoliaeth bendant 5-0 dros Daniel Perez (Yr Iseldiroedd) yng Ngemau Paralympaidd 2016 yn Rio.
Nid oedd ei statws wedi’i gamgymryd, gan fod medalau aur unigol yw ddilyn ym Mhencampwriaethau’r Byd 2018 yn Lerpwl ac ym Mhencampwriaethau Ewropeaidd 2019. Cafodd yr anhrydedd o’r goron driphlyg o fuddugoliaethau twrnamaint mawr – gan ddal teitlau Paralympaidd, Ewropeaidd a Byd ar yr un pryd.
Amddiffynnodd David ei deitl Paralympaidd gydag aur yn Tokyo ac ef oedd cludwr baner Prydain yn y seremoni gloi.
Mae David yn mynd i Baris gyda’r nod o ddod yn bencampwr Paralympaidd unigol triphlyg a bydd hefyd yn cystadlu yn y categori Tîm BC1/2, ar ôl ennill aur i PF yn ddiweddar yn y Lahti Challenger yn y Ffindir.
Mae Laura Sugar yn mynd i Baris fel y bencampwraig Paralympaidd amddiffynnol ar ôl ennill aur yn y KL3 200m Merched yn Tokyo - dyma unigolyn a aned gyda throed clwb a dywedwyd wrthi y byddai'n iawn ac yn byw bywyd cyffredin ar yr amod na fyddai eisiau bod yn fabolgampwr!
Mae Laura mewn gwirionedd yn fabolgampwr anhygoel, ar ôl cystadlu ar lefel ryngwladol mewn tair camp wahanol – hoci (capio Cymru ar lefel dan 21 ac ennill 16 cap hŷn), athletau (gan orffen yn bumed yn nigwyddiadau sbrint T44 100m a 200m yn y rowndiau terfynol Paralympaidd yn Rio) a chanŵio (ennill teitlau Paralympaidd, Byd ac Ewropeaidd).
Y Gemau Paralympaidd Llundain 2012 a ysbrydolodd Laura i ymgymryd ag athletau.
Gorffennodd yn bedwerydd ac yn bumed yn y 200m a'r 100m yn y drefn yna ym Mhencampwriaethau'r Byd cyntaf yn 2013 cyn mynd ymlaen i hawlio dwy fedal efydd yn yr un digwyddiadau ym Mhencampwriaethau Ewrop yn Abertawe flwyddyn yn ddiweddarach.
Yn 2016 hawliodd hi eto’r efydd yn y 200m ym Mhencampwriaethau Ewrop yn yr Eidal, gan fynd un yn well ar y 100m gyda medal arian.
Aeth Laura ymlaen i orffen yn bumed yn y ddau ddigwyddiad sbrint yn y Gemau Paralympaidd yn Rio yn 2016, yna cystadlu o flaen torf gartref ym Mhencampwriaethau'r Byd 2017 yn Llundain, ond fe fethodd ar bodiwm.
Daeth y Corff Canwio Prydeinig at Laura a chynigiodd brawf yn y dosbarth KL3. Mwynhaodd dymor cyntaf gwych ar y dŵr yn 2019, gan ennill efydd Ewropeaidd yng Ngwlad Pwyl a chyflawni arian Pencampwriaeth y Byd yn Hwngari.
Archebodd Laura ei lle yng Ngemau Paralympaidd Tokyo trwy ennill aur yn y KL3 200m i Ferched yng ngemau rhagbrofol Paralympaidd Ewropeaidd Canw Sprint yn Szeged, Hwngari. Wrth i'r digwyddiad ddyblu fel cyfarfod Cwpan y Byd, dyma hefyd oedd ei medal aur gyntaf mewn digwyddiad pencampwriaeth mawr.
Ar ôl dod yn bencampwr Paralympaidd yn Japan, enillodd Laura ei theitl byd cyn priodi bythefnos yn ddiweddarach yn Copenhagen ac hefyd MBE yn Anrhydeddau’r Flwyddyn Newydd 2022.
Ers hynny mae hi wedi mynd ymlaen i ddominyddu digwyddiad KL3, gan ennill ei phedwerydd teitl byd yn olynol yn Hwngari ym mis Mai.
Dechreuodd James Ball ei yrfa chwaraeon fel nofiwr cyn symud i athletau.
Roedd yr athletwr â nam ar ei olwg yn barod i gael ei ddewis ar gyfer Tîm Prydain Fawr yng Ngemau Paralympaidd Llundain yn 2012, cyn i anaf ddod â’i obeithion i ben. Parhaodd ag athletau nes i gyfres arall o anafiadau yn 2015 ei adael yn ansicr o'i ddyfodol.
Fel rhan o'i ddychweliad i ffitrwydd, cymerodd James ran mewn profion turbo a drefnwyd gan British Cycling a darganfuwyd ei botensial ar gefn beic.
Enillodd le ar y raglen perfformiad yn gyflym a chafodd ei ddewis ar gyfer tîm Pencampwriaeth y Byd 2016. Ar y cyd â'r peilot Craig McLean, cymerodd James efydd o'r twrnamaint hwnnw a gynhaliwyd yn Montichiari yn rhanbarth Lombardia yn yr Eidal - ei gyntaf o'r hyn sydd wedi dod yn nifer o fedalau rasio tandem Pencampwriaeth y Byd.
Yna cynrychiolodd James Prydain Fawr yng Ngemau Paralympaidd Rio 2016, lle gorffennodd yn bumed yn y kilo gyda'r peilot Craig McClean.
Yn 2017 cafodd James ei baru â Matt Rotherham ac fe wnaethon nhw hawlio aur dwbl ym Mhencampwriaethau'r Byd yn Los Angeles, gyda buddugoliaethau yn y kilo a sbrint.
Enillwyd medalau pellach ym Mhencampwriaethau’r Byd yn Rio a Gemau’r Gymanwlad ar yr Arfordir Aur yn 2018 cyn i James ddychwelyd i gam uchaf y podiwm ym Mhencampwriaethau’r Byd 2019 yn Apeldoorn yn yr Iseldiroedd, gan ennill y kilo ochr yn ochr â Pete Mitchell.
Yn 2020 ymunodd James â Lewis Stewart. Cafodd y bartneriaeth ddechrau gwych gyda’r aur ac arian ym Mhencampwriaethau'r Byd ym Milton, Canada.
Bu James yn cystadlu yn y Gemau Paralympaidd yn Tokyo, gan ennill arian yn nhreial amser 1000m y dynion (gyda Lewis Stewart).
Enillodd James fedal aur gyntaf Gemau’r Gymanwlad 2022 i Dîm Cymru drwy gipio’r fuddugoliaeth yn nigwyddiad sbrintio Tandem yn Birmingham gyda’r peilot Matt Rotherham.
Yn ddiweddarach y flwyddyn honno ymunodd James â Steffan Lloyd o Landysul, ac ar gêm gyntaf y peilot ym Mhencampwriaeth Trac y Byd Para-feicio UCI fe enillon nhw fedal aur yn sbrint Tîm Tandem, arian yn nhreial amser 1000m y dynion ac efydd yn sbrint tandem B yn y Vélodrome National yn Saint-Quentin-en-Yvelines, Ffrainc.
Mae James a Steff wedi parhau â’u partneriaeth lwyddiannus ac eisoes wedi ennill arian eleni yn y Kilo TT ym Mhencampwriaethau Trac Cenedlaethol Beicio Prydain yn Felodrom Manceinion ac arian yn sbrint Tandem B ym Mhencampwriaethau Para-drac y Byd UCI 2024 yn Rio de Janeiro.
Mae disgwyl iddyn nhw ddychwelyd i’r Vélodrome yn Ffrainc ar gyfer trydydd Gemau Paralympaidd James, lle bydd yn cystadlu yn nhreial amser 1000m cilo Tandem.
Mae Steff (Dyddiad Geni: 23/10/1998) yn gyn-chwaraewr rygbi o Landysul a ddarganfu seiclo trwy ei wylio ar y teledu. Aeth i sesiwn flasu yn Felodrom Cenedlaethol Geraint Thomas yng Nghasnewydd a chafodd ei wirioni yn syth bin. Dechreuodd seiclo yn 2019 ac erbyn 2021 cafodd ei ddewis ar gyfer Tîm Cymru a chystadlu yng Ngemau’r Gymanwlad 2022 a Phencampwriaethau’r Byd fel peilot para seiclo.
Bydd Paris yn nodi ymddangosiad cyntaf Steff yn y Gemau Paralympaidd.
Mae Georgia Wilson yn mynd i’w hail Gemau Paralympaidd ar ôl ennill dwy fedal efydd yn y gystadleuaeth Dressage Gradd II ar ei ymddangosiad cyntaf yn Tokyo yn marchogaeth Sakura – caseg chestnut, sy’n eiddo i’w rhieni Geoff a Julie Wilson.
Dechreuodd Georgia farchogaeth pan oedd hi’n ddwy oed ar ôl i’w mam gael ei chynghori gan ffisio Georgia y byddai’n helpu gyda’i chydbwysedd.
Merlen gyntaf Georgia oedd Shetland o'r enw Diana, ac fe'i dilynwyd gan ferlen o'r enw Poppy.
Ymunodd Georgia â'r Pony Club a'r RDA yn Clwyd, gan fynychu ei gêm genedlaethol RDA cyntaf ar Aaron, merlen palomino. Dyna pryd y cafodd hi’r byg am dressage, ac roedd hi hefyd yn cystadlu gyda thîm BYRDs Cymru.
Nid yw Georgia yn ddieithr i wneud ei ymddangosiad cyntaf mewn cystadlaethau mawr. Yn ei Phencampwriaethau Para-dressage Ewropeaidd cyntaf yn Rotterdam yn 2019 enillodd fedal aur yn y gystadleuaeth dull rhydd unigol gradd II, gan farchogaeth Midnight.
Yn yr un twrnamaint, enillodd Georgia arian yn yr unigolion a'r timau (gyda Sophie Wells).
Yn 2020, cyflwynwyd Gwobr fawreddog Ffederasiwn Marchogaeth Prydain i Georgia yng Ngwobrau Sefydliad Ceffylau Prydain yn Llundain.
Yn dilyn gêm Paralympaidd hynod lwyddiannus Georgia a enillodd fedal ddwbl yn Japan, fe wnaeth ei phentref daflu parti dathlu ar y lawnt ar ôl iddi ddychwelyd adref iddi hi a’i cheffyl!
Mae Georgia a Sakura wedi parhau i gryfhau eu partneriaeth ac wedi mynd i Denmarc ar gyfer eu Pencampwriaeth Byd gyntaf yn 2022 ar gefn dwy wobr bersonol newydd yng Ngŵyl Para Dressage Wellington a Hartpury CPEDI3*. Daethant adref gydag efydd yn y dull rhydd.
Ers hynny, nid yw Georgia a Sakura (sydd bellach yn 10 oed) wedi gorffen y podiwm yn unrhyw un o'u cychwyniadau rhyngwladol. Yn 2023, daeth galwad i fyny ar gyfer Pencampwriaeth Ewropeaidd FEI Para Dressage yn Riesenbeck, lle enillodd tîm efydd, arian unigol ac arian dull rhydd.
Llai na blwyddyn ar ôl dechrau yn y gamp ym Mhrifysgol Durham (lle astudiodd y gyfraith), roedd Gemma Collis yn cystadlu i Dîm Prydain Fawr yn ei Gemau Paralympaidd cyntaf yn Llundain 2012.
Ar ôl bod yn gludwr y torch yn y seremoni agoriadol, gorffennodd Gemma yn 8fed yn Nhîm y Merched Épée. Gan gystadlu ochr yn ochr â Gabi Down a Justine Moore, roedd y triawd ifanc ond yn 18 oed ar gyfartaledd.
Bu hefyd yn cystadlu yng Ngemau Paralympaidd Rio 2016, gan orffen yn wythfed yng Nghategori A Épée y Merched.
Cododd Gemma trwy'r rhengoedd yn gyflym a hi oedd y fenyw gyntaf a'r unig fenyw o Brydain i ennill Cwpan y Byd Cleddyfa Cadair Olwyn, pan enillodd fedal aur yng Nghwpan y Byd Montreal yn 2018.
Roedd hi eisoes wedi ennill pump o’i chwe gêm pwl ac wedi curo’r athletwr arweiniol yn y gamp cyn curo pencampwr dwbl y byd 2017 a rhif un y byd Zsuszanna Kranjyak 15-13 yn rownd derfynol Categori A Épée i Ferched.
Roedd pandemig Covid yn golygu bod cymhwyster ar gyfer y Gemau Paralympaidd yn Tokyo yn seiliedig ar berfformiadau cyn cloi tua 18 mis ynghynt. Ar ôl aros yn nerfus, llwyddodd Gemma i gyrraedd tîm Paralympaidd Prydain Fawr unwaith eto a pherfformio’n well na’i safle trwy orffen yn 10fed yn Épée A y Merched ac yn 13eg yn Saber A.
Mae Gemma yn mynd i Baris ar gyfer ei thrydedd Gemau Paralympaidd ar ffurf wych, ar ôl ennill aur yng Nghwpan y Byd Cleddyfa Cadair Olwyn IWAS 2023 yn yr Eidal. Yno curodd Yuandong Chen o China yn y rownd derfynol 15-7, ar ôl curo pencampwr Paralympaidd ac Ewrop Amarilla Veres o Hwngari yn y rownd gynderfynol.
Aeth y canlyniad hwnnw â Gemma i rif un y byd am y tro cyntaf yn ei gyrfa.
Yna ym mis Mawrth eleni enillodd Gemma arian ym Mhencampwriaethau Ewropeaidd 2024 ym Mharis.
2023 - Aur, Épée A y Merched (Pisa, yr Eidal)
2018 - Aur, Épée A i Ferched (Montreal, Canada)
2018 - Efydd, Ffoil Merched (Montreal, Canada)
Yn tyfu i fyny ar Benrhyn Gŵyr, datblygodd Ben ei fantais gystadleuol trwy ddysgu hwylio yng Nghlwb Hwylio'r Mwmbwls. Datblygodd hyn yn angerdd a gallu am feicio a thriathlon cyn i ddamwain yn 2016 ei barlysu o gawell yr asennau i lawr.
Gan ddechrau rhwyfo am y tro cyntaf yn ystod adsefydlu yn Ysbyty Stoke Mandeville, roedd Ben wrth ei fodd â’r rhyddid a roddodd rhwyfo iddo, ynghyd â’r cyfle i gystadlu. Ac yn sicr ni chafodd yr ysgogiad a’r penderfyniad hwn eu hanwybyddu gan Rhwyfo Prydain, oherwydd yn 2017 ymunodd â’r Sgwad Datblygu Para.
Gan wneud ymddangosiad rhyngwladol am y tro cyntaf i Dîm Rhwyfo Prydain Fawr yn 2019, enillodd Ben ddwy fedal efydd yn Regata Rhyngwladol Gavirate yn yr Eidal cyn sicrhau efydd arall ar ei gêm gyntaf yng Nghwpan y Byd yng Ngwlad Pwyl ac yna colli allan o drwch blewyn ar fedal gyda phedwerydd yn y Pencampwriaethau Byd yn Awstria.
Gorffennodd Ben yn bumed yn sengl y dynion PR1 lle roedd y cystadlu’n brwd yn ei gêm gyntaf yn y Gemau Paralympaidd yn Tokyo ac ers hynny mae wedi datblygu i fod yn enillydd medalau cyson, gan ennill dwy fedal efydd ym Mhencampwriaeth y Byd yn 2022 a 2023.
Ac yn ei gystadleuaeth olaf cyn Paris, enillodd Ben fedal aur ei yrfa gyntaf yng Nghwpan Rhwyfo’r Byd yn Poznan, Gwlad Pwyl – hyd yn oed yn fwy addas o ystyried mai dyma’r man cychwyn ar ei yrfa rwyfo rhyngwladol.
Aeth Rhys i nofio tair gwaith yr wythnos yn fabi ac roedd wrth ei fodd fel aelod o Clwb Nofio Cei Connah. Pan oedd ond yn wyth oed penderfynodd ei fod am rasio mewn cystadlaethau.
Symudodd i Glwb Perfformiad Nofio Clwyd pan oedd yn 11 oed, a dyna lle mae’n dal i hyfforddi heddiw, gan nofio 16 awr yr wythnos a mynychu sesiynau campfa rheolaidd.
Sicrhaodd Rhys ei le i gystadlu’n rhyngwladol yn 2023 pan gymhwysodd ar gyfer Pencampwriaethau Para Nofio’r Byd ym Manceinion yng nghystadleuaeth Gymysg Unigol SM14 200m y Dynion – gan hawlio medal Arian ar ôl nofio’n syfrdanol yng nghymal dull rhydd olaf y ras.
Yn dilyn perfformiad nodedig yn ei arddegau ym Manceinion, rasiodd yn wych eto ym Mhencampwriaethau Nofio Speedo Aquatics Prydain Fawr yn Llundain i ennill ei le yn Nhîm Prydain Fawr - gan orffen yn gyfforddus o fewn yr amser enwebu yn yr IM 200m.
Rhys, sydd wedi bod yng Ngharfan Cymru ers tair blynedd ac sydd wedi hyfforddi a chystadlu mewn gwahanol wledydd gyda Nofio Cymru ac Aquatics GB, yw’r para-nofiwr cyntaf o Gymru i gymhwyso ar gyfer y Gemau Paralympaidd ers 2012.
Yn ei arddegau, roedd Tom am fod yn feiciwr mynydd proffesiynol pan cafodd damwain ym mis Mawrth 2009 yn ei wddf a’i adael yn defnyddiwr gadair olwyn yn 16 oed.
Tra'n cael triniaeth yn Ysbyty Rookwood yn Llandaf, cafodd ei annog i roi cynnig ar dennis bwrdd gan Jim Munkley o Chwaraeon Anabledd Cymru a chwaraewr rhyngwladol Prydain Fawr Sara Head, a oedd yn gweithio yn yr ysbyty fel gwirfoddolwr.
Gwnaeth Tom ei ymddangosiad cyntaf mewn tenis bwrdd rhyngwladol ym Mhencampwriaeth Agored Hwngari 2013 a chafodd wahoddiad i ymuno â Sgwad Llwybr Prydain Fawr. Ar ddiwedd y flwyddyn honno, roedd yn rhan o garfan Prydain Fawr ym Mhencampwriaeth Agored yr Unol Daleithiau yn San Diego a rhagorodd ar yr holl ddisgwyliadau trwy gipio arian yn senglau dynion dosbarth 1 ac efydd yn nhimau dynion dosbarth 1-2.
Yn 2014 enillodd Tom fedalau tîm yn Slofenia a Rwmania, a dechreuodd 2015 gydag efydd yn y senglau ym Mhencampwriaeth Agored Hwngari. Daeth mwy o fedalau wedyn, gan gynnwys efydd yn y senglau ac aur yn y tîm (gyda Rob Davies) ym Mhencampwriaeth Agored Bayreuth yn yr Almaen.
Cafodd ei ddewis i gystadlu dros Brydain Fawr ym Mhencampwriaethau Ewrop yn Nenmarc, ac yn ei Bencampwriaeth fawr gyntaf fe gipiodd efydd yn senglau dosbarth 1 y dynion ac yna ymunodd â Rob Davies i fedal aur yn nigwyddiad tîm dosbarth 1 y dynion.
Aeth Tom ymlaen wedyn i ennill dwy fedal arian yn y Copa Costa Rica ym mis Rhagfyr 2015.
Dechreuodd Tom 2016 trwy gipio efydd yn senglau dosbarth 1 y dynion yn yr Eidal, ond roedd torri coes ym mis Ebrill yn ei rwystro am y rhan fwyaf o'r flwyddyn. Dychwelodd ym Mhencampwriaethau Agored yr Unol Daleithiau ym mis Rhagfyr i gipio aur yn y senglau, gan ddod o 2-0 i lawr yn y rownd derfynol i guro rhif pump y byd KiWon Nam (De Corea) 11-9 yn y pumed.
Yn 2017 symudodd Tom o Sgwad Llwybr Prydain Fawr i'r Sgwad Perfformio a phartneriodd ei gyd-Gymro Paul Davies i ennill efydd ym Mhencampwriaethau Tîm y Byd yn Slofacia. Roedd wedyn yn rhan o gêm hanesyddol i PF yn senglau dosbarth 1 y dynion, gan golli i’r pencampwr Paralympaidd Rob Davies yn y rownd derfynol ar ôl dangos cymeriad gwych a brwydro i ddod yn ôl o 2-1 lawr i guro Federico Falco ( Yr Eidal ) yn y rownd gynderfynol.
Dechreuodd Tom 2018 trwy ennill aur ym Mhencampwriaeth Agored yr Eidal a gorffennodd y tymor trwy gipio efydd yn ei Bencampwriaethau Byd cyntaf, gan golli yn y rownd gynderfynol i rif un y Byd Young Dae Joo (De Corea).
Cafodd Tom ei rwystro gan anaf i'w ysgwydd yn 2019 a chafodd drafferth dod o hyd i'w ffurf orau. Roedd yn siomedig o golli yn rownd yr wyth olaf ym Mhencampwriaethau Ewrop yn Sweden i Dmitry Lavrov (Rwsia).
Gwnaeth Tom ei ymddangosiad Paralympaidd cyntaf yn Tokyo, gan ennill efydd yn dosbarth 1 senglau y dynion.
Mae’r chwaraewr 32 oed o Aberdâr yn ffynnu mewn twrnameintiau mawr ac wedi ennill aur yn senglau’r dynion ym Mhencampwriaeth Agored Tsiec 2023, sicrhau efydd ym Mhencampwriaethau Ewropeaidd 2023 yn Sheffield a chyrraedd rownd derfynol Pencampwriaeth Agored Slofenia eleni trwy guro rhif un a tri y byd.
Bydd Tom yn cystadlu ym Mharis, ar ôl derbyn cerdyn gwyllt gan yr IPC ar ôl colli allan ar gymhwyster awtomatig.
Yn 10 mlwydd oed cafodd Paul strôc enfawr, gan ei adael â hemiplegia ar ei ochr chwith.
Ar ôl bod yn chwaraewr pêl-droed brwd, darganfyddodd Paul y gallai wneud defnydd da o’i gydlyniad llaw-llygad pan gafodd ei gyflwyno i dennis bwrdd mewn clwb ieuenctid lleol.
O fewn dwy flynedd roedd yn chwarae yng Nghynghrair Abertawe a chafodd ei ddewis i chwarae i Dîm Tenis Bwrdd Para Prydain Fawr yn 16 oed ym Mhencampwriaethau Ewrop, gan ennill medal efydd tîm.
Yn 2013 enillodd Paul fedalau yn Hwngari, Slofenia a Slofacia a chynrychiolodd PF ym Mhencampwriaethau Ewrop yn yr Eidal, gan gipio’r efydd yn nigwyddiad tîm dosbarth 7 y dynion gyda Will Bayley.
Ar ddiwedd 2013 aeth i Bencampwriaeth Agored yr Unol Daleithiau yn San Diego a chynhyrchodd ei denis bwrdd gorau’r flwyddyn i gipio’r fedal aur yn senglau dosbarth 7 y dynion, gan guro’r cyn-bencampwr Paralympaidd Mitchell Seidenfeld (UDA) yn y rownd derfynol. Ymunodd hefyd â phencampwr Paralympaidd Beijing a Llundain, Jochen Wollmert (yr Almaen) i ennill cystadleuaeth tîm dosbarth 6-7 y dynion.
Yn 2014 enillodd Paul fedal aur yn Slofenia, arian yn yr Eidal a Slofacia ac yna cyflawnodd un o’i uchelgeisiau pan gyfunodd â Will Bayley i ennill medal efydd yn nigwyddiad tîm 6-7 y dynion ym Mhencampwriaethau’r Byd yn Tsieina.
Ar ddechrau tymor 2015 cafodd Paul ei ailddosbarthu fel athletwr dosbarth 6 a chipiodd fedal aur yn y senglau yn Hwngari a Slofenia ac arian yn yr Eidal. Cyrhaeddodd rownd gynderfynol Pencampwriaethau Ewrop yn Nenmarc, gan golli gêm agos iawn i bencampwr Ewrop a chyn bencampwr y Byd a Pharalympaidd Peter Rosenmeier, a gafodd ei gefnogi gan dyrfa gartref brwdfrydig.
Yna cyfunodd Paul gyda phartner tîm newydd David Wetherill i gipio arian yn y gystadleuaeth tîm ar ôl colli yn y rownd derfynol i Ddenmarc.
Yn 2017 roedd Paul yn rhan o dîm dosbarth 6 y dynion a enillodd efydd ym Mhencampwriaethau Tîm y Byd ac yna daeth o 2-0 i lawr i ennill y gêm senglau a sicrhaodd aur i GB yn nigwyddiad tîm dosbarth 6 y dynion ym Mhencampwriaethau Ewrop yn Slofenia . Roedd yn rhan o'r tîm a ddaliodd y teitl Ewropeaidd yn Sweden yn 2019.
Enillodd Paul ei fedalau Paralympaidd cyntaf yn ei bedwaredd Gemau Paralympaidd yn Tokyo, gan gipio efydd yn senglau dosbarth 6 y dynion ac yna cyfuno â’r hen bartner tîm Will Bayley i gipio arian yn nigwyddiad tîm dosbarth 6-7 y dynion.
Mae Paul wedi ennill llawer o fedalau ar lefel Byd ac Ewropeaidd ac yn 2022 daeth yn bencampwr byd am y tro cyntaf wrth ennill aur yn y dosbarth 14 dyblau dynion gyda phartner newydd yn Billy Shilton.
Paris 2024 fydd pumed Gemau Paralympaidd Paul.
Josh Stacey oedd yr athletwr ieuengaf o Gymru i gystadlu yn y Gemau Paralympaidd yn Tokyo, ac mae’n dychwelyd i’r llwyfan chwaraeon mwyaf fel Pencampwr Gemau’r Gymanwlad.
Ar ôl ennill aur ym Mhencampwriaeth Agored Gwlad Belg yn 2017, enillodd y chwaraewr o Gaerdydd, sydd â pharlys yr ymennydd, efydd yng Ngemau’r Gymanwlad 2018 yn Awstralia yn y Senglau Dynion TT6-10.
Ar ôl ennill sawl medal yn yr IPTT agored ledled y byd – gan gynnwys Pencampwriaeth Agored Tsiec, Pencampwriaeth Agored Japan, Pwyleg a Chystadleuaeth Agored yn yr Eidal – daeth Josh yn Bencampwr Cenedlaethol Cymru dan 21 yn 2020.
Gwnaeth Josh ei ymddangosiad Paralympaidd cyntaf yn Tokyo, gan gyrraedd rownd yr wyth olaf yn senglau dosbarth 9 y dynion a thîm dosbarth 9-10 y dynion (gyda Ashley Facey).
Flwyddyn yn ddiweddarach enillodd Josh ei deitl mawr cyntaf yng Ngemau’r Gymanwlad yn Birmingham, gan gipio’r aur i Gymru yn y senglau (dosbarth y dynion 8-10).
Yna fe gipiodd arian yn dosbarth 9 y dynion ac y dyblau ym Mhencampwriaethau’r Byd 2022 ac yna efydd yn dyblau dosbarth 18 y dynion ym Mhencampwriaethau Ewropeaidd 2023 yn Sheffield.
Yn ogystal â’r senglau, bydd y chwaraewr 24 oed hefyd yn cystadlu ym Mharis yng nghystadleuaeth dyblau dosbarth 18 y dynion gydag enillydd medal tair gwaith y tîm Paralympaidd Aaron McKibbin. Gwnaeth y pâr ddechrau eu partneriaeth llwyddiannus trwy gipio aur ym Mhencampwriaeth Agored Slofenia ym mis Mai, ac yna aur ym Mhencampwriaeth Agored Tsiec ym mis Mehefin.
Chwaraeodd Rob rygbi nes yn ystod sgrym tra’n chwarae i Glwb Rygbi Aberhonddu yn erbyn Clwb Rygbi Ynysybwl ei adael â gwddf wedi torri.
Cafodd ei gludo mewn hofrennydd i'r ysbyty mewn hofrennydd, a dim ond hanner awr ynghynt oedd wedi achub ei efaill Richard o ddamwain ffordd.
Tra bod ei frawd wedi gwella’n llwyr, cafodd Rob driniaeth yn Ysbyty Cymru yng Nghaerdydd cyn mynd i uned arbenigol yn Ysbyty Rookwood yn Llandaf, lle lwyddodd i adennill rhywfaint o ddefnydd o’i freichiau a’i ddwylo. Yn ystod ei adsefydlu yno, cyfarfu â chwaraewr tennis bwrdd rhyngwladol Para Sara Head, a oedd yn gwneud gwaith gwirfoddol yn yr ysbyty, a chafodd ei gyflwyno i’r gamp.
Yn 2007 ymunodd Rob â sgwad Datblygu Prydain Fawr a symudodd ymlaen yn gyflym i fyny'r rhengoedd.
Yn 2011 enillodd fedal aur yng nghategori Dosbarth 1 Sengl y Dynion ym Mhencampwriaeth Agored Tennis Bwrdd Prydain – a’r un flwyddyn enillodd arian yn y gemau unigol a thîm (gyda Paul Davies) ym Mhencampwriaethau Ewrop yn Croatia.
Yn y Gemau Paralympaidd yn Llundain yn 2012, curodd Rob Philip Quinlan (Iwerddon) ond ni allai gyrraedd y camau taro allan ar ôl colli 2-3 yn erbyn rhif un y byd ar y pryd, Jean-Francois Ducay (Ffrainc).
Daeth dwy fedal aur ym Mhencampwriaethau Ewropeaidd 2013 yn Lignano, yr Eidal – gan ennill senglau’r dynion (a gadarnhaodd Rob fel rhif un y byd yn y categori Dosbarth 1) ac, eto gyda Paul Davies, dosbarth 1-2 tîm y Dynion.
Ym Mhencampwriaethau’r Byd 2014 yn Beijing, dangosodd Rob ei holl ysbryd ymladd i gyrraedd rownd derfynol senglau dosbarth 1 y dynion ond bu’n rhaid iddo setlo am arian ar ôl colled 3-1 i Lee Chang-ho (De Corea).
Llwyddodd Rob i amddiffyn ei deitl sengl Ewropeaidd y flwyddyn ganlynol, gan guro Ducay 3-2 yn y rownd derfynol yn Vejle, Denmarc. Gyda Paul Davies yn absennol oherwydd anaf, roedd gan Rob bartner tîm newydd gyda Chymro arall, Tom Matthews, ac fe gipiodd y pâr fedal aur i goroni cystadleuaeth lwyddiannus i Rob.
Yng Ngemau Paralympaidd Rio 2016 daeth Rob trwy ddwy gêm grŵp anodd 3-2 i ennill ei grŵp ac ar ôl unwaith eto curo Ducay yn rownd yr wyth olaf ac Endre Major (Hwngari) yn y rownd gynderfynol. Yna curodd Joo Young-dae (De Corea) 3-1 yn y rownd derfynol i gipio’r aur.
Yn 2016 derbyniodd Rob MBE yn Rhestr Anrhydeddau’r Flwyddyn Newydd am wasanaethau i denis bwrdd, ac yn 2017 enillodd ei drydydd teitl Ewropeaidd yn olynol yn Slofenia, gan arwain gêm hanesyddol i PF yn nosbarth 1 dynion ar ôl curo ffrindiau Paul Davies yn y rownd gyn derfynol a Tom Matthews yn y rownd derfynol.
Enillodd Rob ei bedwerydd teitl sengl Ewropeaidd yn olynol yn 2019, ac arweiniodd at gael ei enwebu ar gyfer gwobr Seren Tenis Bwrdd Para Gwryw yng Ngwobrau mawreddog Seren ITTF 2019.
Nid oedd Rob yn gallu amddiffyn ei deitl Paralympaidd yn Tokyo oherwydd anaf i'w ysgwydd ond bydd Paris yn nodi ei 3ydd Gemau Paralympaidd.
Mae Beth yn enghraifft wych o'r manteision rhyfeddol y gall chwaraeon eu cynnig a pha mor effeithiol y gall digwyddiadau Cyfres insport SPAR a cyfleoedd Llwybr Perfformiad fod.
Ar ôl chwarae pêl-rwyd a thaflu’r waywffon, mynychodd Beth ddigwyddiad Cyfres insport aml-chwaraeon yn Conwy yn 2019.
Gwelwyd ei dawn gan y diweddar Anthony Hughes MBE, a anogodd Beth i symud i Gaerdydd a chymryd maintais ar cyfleoedd taekwondo. Heb roi cynnig ar grefft ymladd erioed o’r blaen, gwelodd ei gallu naturiol ac ei hymrwymiad a’i hymroddiad I ddod i’r brig.
Enillodd Beth aur yn ei chystadleuaeth ryngwladol gyntaf, sef twrnamaint Cymhwyster Olympaidd Taekwondo Ewropeaidd 2021 ym Mwlgaria, i sicrhau ei lle yn y Gemau Paralympaidd yn Tokyo.
Llai na dwy flynedd ar ôl dechrau yn y gamp, enillodd Beth fedal arian ar ei ymddangosiad Paralympaidd cyntaf – sef medal Taekwondo gyntaf y DU.
Ers hynny, mae Beth, rhif un y byd, wedi ennill teitlau Ewropeaidd gefn-wrth-gefn (2022 a ’23) ac wedi ennill arian ym Mhencampwriaethau’r Byd 2023.
Yn siaradwr ysgogol cyfareddol ac yn llysgennad anhygoel dros chwaraeon anabledd, mae gan Beth hefyd radd meistr mewn seicoleg iechyd.
Ar ôl chwarae pêl-droed a rygbi ar lefel clwb a sirol yn ogystal â thenis, golff, crefftau ymladd cymysg amrywiol, gwaywffon a shot put, bydd Matt Bush yn gwneud ei ymddangosiad cyntaf yn y Gemau Paralympaidd ym Mharis - gan gyrraedd prifddinas Ffrainc fel pencampwr Para-taekwondo y byd.
Dylai fod yn drydydd ymddangosiad Paralympaidd i Matt, ond fe wnaeth anaf i’w ysgwydd ei ddiystyru rhag cystadlu yn Rio 2016 (pan oedd yn brif daflwr gwryw Prydain yn y waywffon F46) ac fe wnaeth anaf ligament cruciate a gafodd yn ystod hyfforddiant ei orfodi allan o Gemau Tokyo.
Dyma’r tro cyntaf i taekwondo fod yn rhan o’r Gemau Paralympaidd ac roedd Matt i fod i gyrraedd Japan fel pencampwr Para-taekwondo gwrywaidd cyntaf Prydain – a enillodd yn 2019, dim ond dwy flynedd ar ôl dechrau yn y gamp.
Fodd bynnag, ar ôl dychwelyd o anaf, enillodd Matt ei fedal aur gyntaf ers 28 mis ym Mhencampwriaethau’r Byd 2023 ym Mecsico ac mae wedi mynd ymlaen i ennill aur ym Mhencampwriaethau’r Byd 2023 yn Azerbaijan, aur yn y Grands Prix ym Mecsico a Tsieina, ac efydd ac arian ym Mhencampwriaethau Ewrop yn yr Iseldiroedd (2023) a Serbia (2024).
Cafodd Matt, (a arferai weithio mewn ffatri siocledi ac sydd bellach yn gweithio yn y busnes teulu yn dosbarthu caws a chynnyrch llaeth o amgylch Cymru) ei ddewis yn awtomatig ar gyfer Paris fel un o’r athletwyr gwrywaidd sydd o fewn y chwe safle uchaf yn y categori +80kg.
Bydd Phil yn gapten ar garfan Pêl-fasged Cadair Olwyn Prydain Fawr y Gemau Paralympaidd ym Mharis wrth i’r athletwr 30 oed anelu at lwyddiant Tîm Dynion yn y Gemau Paralympaidd.
Rhoddodd Phil gynnig ar lawer o wahanol chwaraeon yn ifanc ac roedd yn rhagori mewn tennis cadair olwyn. Gyda chydlyniad llaw-llygad gwych, buan iawn y cafodd ei restru ymhlith y tri uchaf yn y byd dan 18. Ond yr agwedd tîm o bêl-fasged cadair olwyn yr oedd yn ei fwynhau'n fwy a dyna oedd newid ei lwybr chwaraeon.
Gwnaeth Phil ei ymddangosiad cyntaf efo Tim Prydain Fawr yn Nhîm B y Dynion yn y Standard Life Continental Clash 2012 ac ychydig fisoedd yn ddiweddarach roedd yn gludwr baner yng Ngemau Paralympaidd Llundain 2012. Yna gwnaeth ei ymddangosiad cyntaf i dîm cyntaf Prydain Fawr ym Mhencampwriaethau’r Byd 2014 yn Ne Korea, cyn dod yn bencampwyr Ewropeaidd Tîm Dynion am y tro cyntaf yn 2015 ac yna gwneud ei ymddangosiad Paralympaidd cyntaf yn 2016.
Ar ôl ennill arian ym Mhencampwriaethau Ewropeaidd 2017, bu Phil yn gapten ar Prydain Fawr i’r fedal aur ym Mhencampwriaethau’r Byd 2018 yn Hamburg, gyda’r chwaraewr a aned yng Nghaerdydd yn ychwanegu 12 pwynt a 12 yn cynorthwyo i’r sgôr wrth iddynt guro Tîm UDA yn y rownd derfynol.
Yn 2019 helpodd Phil Tim Prydain Fawr i deitl Pencampwriaeth Ewropeaidd arall. Roedd yn gyd-gapten tîm Dynion Prydain Fawr a enillodd arian ym Mhencampwriaethau’r Byd 2022 (chwaraewyd yn 2023) ac hefyd enwyd yn yr ‘All-Star Five’ y Dynion.
Mae Phil yn chwarae i dîm Amiab Albacete yn Sbaen, sef Pencampwyr pêl-fasged cadair olwyn Ewrop.
Os gallwch ateb yn gadarnhaol i bob un o'r cwestiynau hyn, yna byddai'r tîm Perfformiad Chwaraeon Anabledd Cymru yn awyddus i glywed oddi wrthych.
Mae Chwaraeon Anabledd Cymru wedi ymfalchïo ar ei lwyddiant mewn digwyddiadau chwaraeon anabledd mawr, gan ennill mwy o fedalau y pen nag unrhyw wlad arall, ac yr ydym am y llwyddiant i barhau, ond gall hyn ond digwydd drwy ddod o hyd y genhedlaeth nesaf o athletwyr talentog yn barhaus ac yn eu meithrin i gyrraedd eu llawn botensial. Ni fydd pawb sydd â nam eisiau fod yn athletwr gorau yn y byd, ond dylai pawb o leiaf cael y cyfle i roi cynnig.
Mae Chwaraeon Anabledd Cymru eisiau clywed gan bob unigolyn sy'n chwilio i gael gwybod beth y gallai eu potensial fod o fewn chwaraeon, hyd yn oed os nad ydych erioed wedi gwneud chwaraeon cyn neu hyd yn oed os ydych yn edrych ar drosglwyddo i un newydd.
Rydym am i chi gysylltu â ni drwy lenwi'r ffurflen #ysbrydoli:
Cwblhewch ffurflen #Ysbrydoli